1978 yılında Aydın'da doğan Özcan Cengiz; ilk, orta ve lise öğrenimini Aydın’da tamamladı. Hayvanlara olan ilgi ve sevgisiyle tercih ettiği Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nden 2001 yılında mezun oldu.

Lisans eğitiminin ardından 2005 yılında aynı üniversitede Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalında doktora eğitimimi tamamladı.

2002-2008 yılları arasında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalında araştırma görevlisi olarak, 2008-2013 yılları arasında yardımcı doçent olarak akademik görevime devam etti.

2009-2010 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri’nde Auburn University, Poultry Science Department’ta post doc araştırmacı olarak çalıştı. Üniversite’de çalıştığı süreçlerde Erasmus programı ile Avrupa’da birçok ülkede uzmanlık alanında ders verdi ve çok sayıda ulusal ve uluslararası bilimsel yayınlar hazırladı.

Akademik kariyerine 2013’te Doçent, 2019’da profesör olarak devam etti. 2020 yılında Manca Evcil Hayvan Mamaları bünyesinde bilimsel danışmanlık çalışmalarına başlayarak, aktif olarak bu görevini sürdürmektedir. Halen Aydın Adnan Menderes Üniversitesi’nde Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmalarını devam ettiren Özcan Cengiz; evli, iki çocuk, üç papağan babasıdır.